De pijlen van het lijden…

In een doorweekte tent in Zeebrugge kijk ik naar buiten naar de regen. Het stopt maar niet.
Gistermiddag zijn we aangekomen, nadat we besloten hadden om gezellig een nachtje met de kinderen te kamperen aan zee. Eenmaal aangekomen kwamen we er al gauw achter dat we het tentzeil voor over de tent van mijn vriend en mij vergeten waren! En… hoewel wij dachten dat het droog zou blijven, begon het ook nog eens te stortregenen tijdens het opbouwen. Was het tien minuten later begonnen met regenen (of wij tien minuten eerder aangekomen), dan hadden we alles droog kunnen opzetten. Nu was al vrijwel alles doorweekt nog voordat we de twee tenten hadden opgezet.

Ook ’s nachts begon ging het behoorlijk tekeer. Zonder tentzeil hebben we de voorkant van de tent alleen maar bedekt met vliegengaas, dus je kunt je wel voorstellen hoe het water de tent in klaterde! Mijn gedachten klateren bijna net zo hard als de regen binnen: “Oh, nee, alles wordt nat! Hoe kunnen we dat zeil nu vergeten? Waren we maar thuis gebleven! Is dit wat je noemt vakantie?!”

Ik merk gelukkig al snel op wat er gebeurt. Míjn gedachten verpesten ons uitje. We zijn nu eenmaal hier, ver van huis, dus we kunnen er alleen maar het beste van maken.
Ik probeer door middel van mijn ademhaling niet mee te gaan in deze negatieve gedachten en doe mijn best ze naar het positieve om te buigen.
Dankbaar met mijn warme én waterdichte slaapzak en de rol vuilniszakken, die we over onze tassen hebben gelegd, lig ik in bed te luisteren naar de regen. Ik voel de regen op m’n slaapzak tikken! Gelukkig liggen de kinderen wél droog.

Deze situatie deed me denken aan een stukje wat ik in het boek “Boeddha’s Brein” van Rick Hanson heb gelezen over de pijlen die we zelf afschieten.
Hanson beschrijft dit als volgt: De eerste pijl is de pijl die je treft door de situatie. Deze is pijnlijk. Onze reacties op deze situatie zijn de tweede pijlen. Deze pijlen schieten we zelf af en zijn de grootste oorzaak van ons lijden. Deze tweede pijlen zorgen voor nóg meer tweede pijlen, waardoor je al snel in een vicieuze cirkel terecht komt: Ze wekken reacties bij de ander, waardoor je zelf nog meer tweede pijlen af gaat schieten, enzovoort…

Oké, we moeten de tenten in de regen opzetten en alles wordt/is nat. Dat is balen! Dit zou in principe de eerste pijl kunnen zijn. Hoewel het feit dat het regent en we het zeil vergeten zijn op zich niet eens écht lijden veroorzaakt.
Vervolgens komen de tweede pijlen; de negatieve gedachten. De stemming daalt, je geeft jezelf of de ander de schuld en die reageert weer terug. En voordat je het weet is het uitje verpest.

Zoals eerder al eens gezegd: Pijn is onvermijdelijk, lijden is een keuze. Als je probeert om je alleen maar bewust te zijn van wat er in je opkomt, zonder daadwerkelijk te reageren, kun je het negatieve effect afzwakken en weer openstaan voor het positieve.

Hanson benoemt het in verschillende fasen:
Fase één: Je beseft je niet dat je in een tweede pijl reactie zit.
Fase twee: Je beseft dat je door je emoties wordt beheerst, maar je reageert toch. (Dit schijnt overigens de moeilijkste fase te zijn.)
Fase drie: Je merkt je emoties op, maar je handelt er niet meer naar.
Fase vier: Je ervaart het niet meer als een probleem.

Door middel van Mindfulness zie ik dat ik de afgelopen jaren in het ‘normale’ dagelijkse leven gegroeid ben van fase één naar fase vier. Toch merk ik wel op dat ik in stress-situaties nog regelmatig terugval naar fase twee. Nog steeds een automatische piloot.

Wanneer ik terugkijk op ons uitje, zie ik dat ik al met al toch ook van heel veel dingen heb kunnen genieten en me niet heb laten meeslepen door mijn negatieve gedachten. Een aantal jaren geleden zouden we diezelfde avond nog regelrecht naar huis zijn gegaan, of zou het uitstapje helemaal verpest zijn.

Als laatste in dat hoofdstuk beschrijft Hanson dat deze fasen in het onderwijs worden benoemd als: onbewuste-onbekwaamheid, bewuste-onbekwaamheid, bewuste-bekwaamheid en onbewuste-bekwaamheid. Alsof het zo moest zijn, kreeg ik op mijn blog “Tijd voor verandering” in het kort de volgende reactie:
“Ik lees een Lysanne die van onbewust-onbekwaam naar bewust-onbekwaam is (of nog beter zichzelf zo ervaart) Je voelt emoties en vervelende ervaringen. Mag ik je daarmee complimenteren (en dit is absoluut opbouwend bedoelt) Je legt de vinger op de zere plek en bent nu op zoek naar oplossingen.”
Dit bevestigd mijn eigen gevoel.

Hoe zit dat met jou? Ben jij je bewust van welk pad je op dit moment bewandeld?

Liefs, Lysanne

“An arrow can only be shot by pulling it backward. When life is dragging you back with difficulties,
just imagine that it’s going to launch you into something great.
So just focus and keep aiming!”
~Unknown~